esitsizlik
Cebir – Eşitsizlikler
Semboller
Eşitsizlikde kullanılan semboller aşağıdaki gibidir:
Büyüktür | › |
Küçüktür | ‹ |
Büyük ya da eşittir | |
Küçük ya da eşittir |
Eşitsizliklerin Çözümü
Denklemleri çözmek için kullandığımız yolun aynısını eşitsizlikleri çözmek için de kullanabiliriz.
Örnek 1:
Bu eşitsizliği çözelim. |
2 y + 3 > 15 |
(Her iki taraftan 3 çıkaralım) | |
2 y > 12 |
(Her iki tarafı 2 ile bölelim) | ||
y > 6 |
Sonuç; y > 6 dir. Bu ifade bize y değişkeninin 7, 8, 9, 10, ... değerlerini alabileceğini göstermektedir.
Örnek 2:
Bu eşitsizliği çözelim. |
3 y – 6 ? 9 |
(Her iki tarafı 6 ile toplayalım) | |
3 y ? 15 |
(Her iki tafarı 3 ile bölelim) | ||
y ? 5 |
Bu eşitsizliğin çözüm kümesine 5 değerinide alırız. Çünkü eşitsizlik sembolümüz ” ? ” (küçük eşit) tir. Çözüm kümesi = { …, 3, 4, 5} dir.
Eğer y değişkeninin işareti negatif ise, y değişkenini eşitsizliğin diğer tarafına atıp örnekteki gibi işaretini pozitif yapın.
Örnek 3:
Bu eşitsizliği çözelim. | 5 – 2 y > 3 | (Her iki tarafı 2 y ile toplayalım ) | |
5 > 3 + 2 y |
|||
2 > 2 y | (Her iki tarafı 2 ile bölelim) | ||
1 > y |
Eşitsizlikleri değişkenin olduğu taraftan başlayarak okuruz.” y küçüktür 1” .Bu durumda
Çözüm kümesi = {0, –1, –2, –3,..}
Not: Eğer aşağıdaki gibi çift taraflı eşitsizlik var ise ne yaparız?
Örnek 4:
Bu eşitsizliği çözelim |
3 x – 1 > 2 x < x + 5 |
||
Bu durumda eşitsizliği ikiye ayırırız. | |||
3 x – 1 > 2 x |
ve |
2 x < x + 5 |
|
3 x – 2 x >1 |
2 x – x < 5 |
||
x >1 |
x < 5 |
x' in pozitif değerleri 2, 3, 4.
Eşitsizliğin çözümüne “Değer Kümesi” denir.
Eşitsizlikler grafikle de gösterilebilirler. (Grafik ders notlarına bakınız.)